14.09.2022

Trençevska: Maqedonia e Veriut njihet si lider në rajon në krijimin dhe zbatimin e shërbimeve sociale për personat me aftësi të kufizuara

Ministrja e Punës dhe Politikës Sociale, Jovanka Trençevska, sot ka mbajtur takim me përfaqësuesit e Lidhjen Nacionale të Personave të Verbër në Qeverinë e Republikës së Maqedonisë së Veriut, për të dëgjuar kërkesat e tyre dhe për të gjetur zgjidhjen më të përshtatshme.

Në takim u diskutua për të drejtat dhe shërbimet që rrjedhin nga sistemi i mbrojtjes sociale dhe të cilat synojnë përmirësimin e cilësisë së jetës së personave me aftësi të kufizuara, duke përfshirë të verbrit si pjesë e kategorisë vulnerabël të qytetarëve në vendin tonë.

Përfaqësuesit e Lidhjen Nacionale të të Verbërve në kërkesat e tyre theksuan rritjen e pagesës së aftësisë së kufizuar dhe që ajo të jetë 40% e pagës mesatare në vend, 30% e pagës mesatare për të drejtën për t'u kujdesur për të tjerët dhe ndihmat për të verbrit si zgjidhje sistematike.

Ministrja Trençevska iu referua politikave dhe masave që kjo Qeveri i ka krijuar dhe zbatuar në vitet e kaluara. Si rritja e asistencës minimale të garantuar, ulja e moshës për asistencë personale nga 18 në 6 vjeç, ndryshimet në Ligjin për mbrojtjen e fëmijëve me të cilin do të duhej të rritet shuma e ndihmës speciale për 15% dhe ndryshimet në Ligjin për mbrojtje sociale ku ulet kufiri i moshës së prindërve që u kujdesën për fëmijën me aftësi të kufizuar në shtëpinë e tyre deri në moshën 26 vjeç, si dhe e drejta për asistencë personale për personat me aftësi të kufizuara të kombinuara, ndryshime që janë në procedurë parlamentare.

“Republika e Maqedonisë së Veriut është lider në rajon, por edhe më gjerë në ngritjen dhe zbatimin e shërbimeve sociale në nivel lokal, në komunitet, përkatësisht në shtëpitë e qytetarëve, përkrahja e të cilëve është e nevojshme për funksionimin e tyre. Dhe me këtë përfshirje më e madhe e tyre në të gjitha sferat e jetës shoqërore”, tha Trençevska.

Ajo informoi se përmes Projektit për Përmirësimin e Shërbimeve Sociale të realizuar nga Ministria e Punës dhe Politikës Sociale, deri më tani janë realizuar 22 projekte në 27 komuna vetëm me thirrjen e parë publike për grante. Nëpërmjet këtyre shërbimeve mbulohen rreth 700 përfitues. Projekti përfshin ndihmë dhe kujdes në shtëpi, qendra ditore për fëmijët me aftësi të kufizuara, ndihmë për të moshuarit në një qendër ditore dhe rehabilitim dhe rigjenerim të personave me aftësi të kufizuara në mjedisin lokal me shërbime këshillimi. Nëpërmjet këtyre shërbimeve mbulohen rreth 700 përfitues.

Përfitim shtesë është se personat që punësohen për realizimin e këtyre projekteve janë nga kategoritë e rrezikuara sociale, të cilët më parë kanë kryer trajnime profesionale, përkatësisht deri më tani janë punësuar 247 kujdestarë dhe profesionistë.

Në drejtim të qëndrueshmërisë, shërbimet sociale të financuara nga Projekti do të merren për financim në Buxhetin Qendror. Qëndrueshmëria dhe zhvillimi i shërbimeve sigurohet përmes thirrjes së dytë publike për grante për zhvillimin e shërbimeve sociale në nivel lokal, e cila përfundoi së fundmi dhe projektet e pranuara janë në proces vlerësimi.

Ministrja informoi gjithashtu se është duke u përgatitur një Strategji Kombëtare për të Drejtat e Personave me Aftësi të Kufizuara, e cila do të sigurojë që këta bashkëqytetarë të realizojnë potencialin dhe zhvillimin e tyre personal në baza të barabarta me të gjithë qytetarët e tjerë dhe të zhvillojnë kompetencat e tyre sipas zgjedhjes së tyre. Në procesin e përgatitjes, përveç institucioneve kompetente, kontribut aktiv kanë edhe organizatat e prindërve, sektorët civilë dhe ndërkombëtarë dhe komunitetet e personave me aftësi të kufizuara.

Një rëndësi të madhe ka edhe bashkëpunimi me sektorin privat në drejtim të punësimit të personave me aftësi të kufizuar. Është në përgatitje e sipër edhe Ligji i ri për punësimin e personave me aftësi të kufizuara, i cili rregullon kushtet e veçanta për punësimin dhe punën e personave me aftësi të kufizuara dhe i cili do të sigurojë përfshirje më të madhe të personave me aftësi të kufizuara në tregun e punës.

Ministrja theksoi se në vend janë hapur 35 qendra ditore për fëmijët me aftësi të kufizuara, të cilat vizitohen nga 400 fëmijë me aftësi të kufizuara.

Është duke u zhvilluar një projekt për krijimin e një Regjistri për fëmijët dhe personat me aftësi të kufizuara, i cili duhet të përfundojë deri në fund të vitit 2022.

Me bashkëpunim intensiv me Delegacionin e Bashkimit Evropian dhe konsulentët e jashtëm, në shkurt 2022 përfundoi projekti konceptual për rindërtimin e plotë të Entit për rehabilitimin e fëmijëve dhe të rinjve Shkup, i cili parasheh që institucioni të shndërrohet në një qendër moderne për identifikimin e hershëm dhe ndërhyrjen, me qendrat ditore, rehabilitimin profesional dhe qendrën e pushimit të kujdesit familjar.

Zhvillimi i politikave moderne për fëmijët me aftësi të kufizuara është i dukshëm edhe nëpërmjet futjes së Klasifikimit Ndërkombëtar të Funksionimit në vlerësimin e fëmijëve me aftësi të kufizuara. Është aplikuar Klasifikimi Ndërkombëtar, janë bërë ndryshime të gjera në kuadrin ligjor (ligje dhe akte nënligjore), procesi përfshin ngritjen e organeve profesionale - shërbimeve për vlerësimin funksional dhe forcimin e kapaciteteve të tyre.

Në drejtim të rritjes së aksesueshmërisë dhe disponueshmërisë së arsimit parashkollor, ministrja tregoi ndryshimet në Ligjin për Mbrojtjen e Fëmijëve, të cilat nuk ekzistojnë më në grupe të veçanta për fëmijët me aftësi të kufizuara, por fëmijët përfshihen në grupe të rregullta arsimore.

Të gjitha kopshtet e reja janë ndërtuar sipas standardeve që përfshijnë gjithëpërfshirjen, ndërsa ato aktuale janë përshtatur, sepse çdo fëmijë ka të drejtë të jetë pjesë e procesit parashkollor. Në këtë drejtim janë edhe tri këndet e reja të lojërave ndijore në Krivogashtan, Krushevë dhe Strumicë, si dhe dy dhoma të reja ndijore në kopshte.

Nga shtatori i vitit 2022, Ministria e Punës dhe Politikës Sociale, në bashkëpunim me Lidhjen Nacionale të të Shurdhër dhe Gjysmë të Shurdhërve, do të nisë trajnimin për punonjësit në institucionet parashkollore në gjuhën e shenjave. Këto trajnime janë të destinuara veçanërisht për punonjësit ku kujdesemi për fëmijët me aftësi të kufizuara në dëgjim.

Në kuadër të zbatimit të deritanishëm të procesit të deinstitucionalizimit, është zbatuar më shumë se 60% e Lidhjes Nacionale për Deinstitucionalizimin, si në pjesën e lëvizjes së përfituesve, në forcimin e kapaciteteve të profesionistëve dhe në atë të ofrimit të kujdesit të koordinuar në nivel lokal.

Në fazën përfundimtare janë negociatat me Fondin e Sigurimit Shëndetësor për përjashtimin nga pagesa e bashkëpagesës për shërbimet shëndetësore për personat me aftësi të kufizuara.Bashkëbiseduesit shprehën besimin se dialogu do të vazhdojë sepse është në interes të përbashkët që të përmirësohet cilësia e jetës së të gjithë qytetarëve me theks të veçantë tek qytetarët e rrezikuar.

Burimi: http://vlada.mk/node/30192