22.06.2022

Trençevska: Së bashku me partnerët ndërkombëtar dhe organizatat civile ndërtojmë një shoqëri të barabartë për të gjithë

Ministrja e Punës dhe Politikës Sociale, Jovanka Trençevska mori pjesë në një ngjarje të organizuar nga agjencitë e OKB-së në vend, ku u prezantua “Analiza e gjendjes me të drejtat e personave me aftësi të kufizuara në Republikën e Maqedonisë së Veriut-2021”, si dhe u prezantuar programi i përbashkët i KB “Nga njohuritë dhe angazhimi te fuqizimi dhe pjesëmarrja".

Ministrja Trençevska në fjalimin e saj bëri një pasqyrë të të arriturave të deritanishme dhe sfidave të personave me aftësi të kufizuar në vendin tonë.

Ajo informoi se, krahas Strategjisë për Deinstitucionalizimin, Qeveria e RMV-së së bashku me Ministrinë e Punës dhe Politikës Sociale, tashmë kanë filluar procesin e hartimit të Strategjisë Kombëtare të Aftësisë së Kufizuar në të cilën marrin pjesë dhe bëjnë pjesë e grupit të punës, institucione të ndryshme që kanë juridiksion për personat me aftësi të kufizuar dhe përfaqësues të organizatave civile. Qëllimi është miratimi i një strategjie kombëtare për aftësinë e kufizuar e cila në të ardhmen do të promovojë më tej të drejtat e personave me aftësi të kufizuara.

Ajo iu referua themelimit të shërbimeve sociale në komunitet, ku paraqiten ofrues të shërbimeve publike dhe private, si dhe deri më tani janë licencuar mbi 60 ofrues privatë të shërbimeve sociale, shumica e të cilëve financohen nga buxheti i MPPS-së.

“Plani i tretë i Veprimit për deinstitucionalizimin është në procedurë qeveritare dhe po intensifikohet zhvendosja e përdoruesve nga institucionet sociale. Pothuajse 65% e përfituesve në Institucionin Special në Demir Kapi kanë kaluar përmes shërbimeve të tilla sociale për të jetuar me mbështetjen e ofruesve të shërbimeve sociale publike dhe private. Njëkohësisht, është duke u përgatitur edhe projekti për rindërtim të plotë dhe modernizim të Entit në Shkup (Fushë Tophanë), e cila parashihet të jetë Qendër për shërbime sociale”, tha Trençevska.

Ajo vuri në dukje se aktualisht janë 36 qendra ditore për fëmijët dhe personat me aftësi të kufizuar në të gjithë vendin, të cilat duhet të riformohen – të rriten në ofrues të shërbimeve moderne individuale, dhe jo vetëm të ofrojnë “kujdes ditor”. Theksoi rëndësinë e punës për zhvillimin e aftësive të atyre që përdorin shërbimin. Ajo theksoi se fëmijët dhe të rriturit duhet të "ndahen", sepse puna me fëmijët kërkon specifikë dhe qendrat duhet të punojnë për të trajnuar fëmijët për aktivitetin e tyre më të madh në jetë.

Ministrja tha se futja e KNF do të lehtësojë futjen e një regjistri të personave me aftësi të kufizuar. Diçka që është një domosdoshmëri në vend dhe diçka për të cilën institucionet dhe organizatat e shoqërisë civile po punojnë së bashku.

“Promovimi i përfshirjes së kopshteve është një nga prioritetet e Ministrisë së Punës dhe Politikës Sociale në fushën e mbrojtjes së fëmijëve. Diçka për të cilën jemi të përkushtuar të punojmë, duke respektuar të gjitha standardet ndërkombëtare për kopshtet me persona me aftësi të kufizuara, por edhe duke punuar me punonjësit në kopshte për të forcuar kapacitetet e tyre kur punojnë me personat me aftësi të kufizuar. Të gjitha kopshtet e reja të hapura në të gjithë vendin në vitin 2021 janë plotësisht të aksesueshme fizikisht, dhe të gjitha projektet për ndërtimin apo rindërtimin e plotë të kopshteve në të gjithë vendin përfshijnë sigurimin e aksesit fizik”, tha Trençevska.

Ajo foli edhe për ndryshimet e Ligjit të Mbrojtjes së Fëmijëve, të cilat ndër të tjera parashikojnë që fëmijët me aftësi të kufizuara të kenë të drejtën prioritare për t'u regjistruar në kopshtet publike, si dhe rritja e përfitimeve financiare për të drejtën e ndihmës së veçantë për 15%, përjashtim nga participimi për fëmijët me aftësi të kufizuara nga mosha 26 vjeç, si dhe ulje e kufirit të moshës për përdorimin e shtesës së përhershme në 60 për gratë, pra 62 për burrat.

Është duke u përgatitur Ligji i ri për Punësimin e Personave me Aftësi të Kufizuara, për të cilin do të organizohet një debat publik me përfaqësues, të cilët do të përfshihen të gjithë për të marrë një ligj që do t'i plotësojë nevojat e personave me aftësi të kufizuar.

Ministrja theksoi se rezultatet nga analizat si sot, do të jenë udhërrëfyes për krijimin e politikave të ardhshme jo vetëm të MPPS-së por edhe të të gjitha institucioneve relevante që punojnë në problemin e personave me aftësi të kufizuar.